Śląski Ogród Zoologiczny

Śląski Ogród Zoologiczny

Historia ZOO

Historia ZOO

Pierwszym ogrodem zoologicznym działającym na terenie Górnego Śląska był Miejski Ogród Zoologicznym w Bytomiu, założony w roku 1898 przez biznesmena-filantropa Ignacego Hakubę. Po drugiej wojnie światowej, ogród ten wznowił swoją działalność dopiero w roku 1947. Bytomskie ZOO mieściło się przy ulicy Parkowej 3. Posiadało ono w owym czasie 89 zwierząt należących do 25 gatunków, którymi opiekowało się 10 pracowników. Kierownikiem hodowlanym tegoż ogrodu był dr Zygmunt Zieliński, późniejszy dyrektor śląskiego Ogrodu Zoologicznego. Bytomskie ZOO cieszyło się dużym zainteresowaniem zwiedzających – rocznie odwiedzało je prawie 200 tyś. osób. Dla publiczności ogród ten był dostępny w okresie od kwietnia do listopada. Został on oficjalnie zamknięty 31 maja 1957 roku, jednak część zwierząt, np. niedźwiedzie przebywały w nim aż do roku 1966.

 

Drugim ogrodem zoologicznym działającym w tym czasie na terenie Górnego Śląska był Miejski Ogród Zoologiczny w Katowicach, który zajmował powierzchnię ok. 9 ha i zlokalizowany był przy ulicy Bankowej 7. Ogród ten posiadał kolekcję ponad 400 zwierząt z 86 gatunków. Został on założony przez katowickie Towarzystwo Ochrony Zwierząt w 1946 roku, lecz zwiedzającym ZOO udostępnione zostało dopiero 4 lata później, w 1950 roku. Można je było zwiedzać od początku maja do końca października. Kierownikiem Miejskiego Ogrodu Zoologicznego w Katowicach był Tadeusz Bandur, który po powstaniu Śląskiego Ogrodu Zoologicznego w Chorzowie został jego pierwszym dyrektorem.

 

W roku 1951, na obszarze nieużytków pokopalnianych leżących między Chorzowem, Katowicami i Siemianowicami rozpoczęto budowę obecnego Wojewódzkiego Parku Kultury i Wypoczynku. Organizowanie tej inwestycji rozpoczął ówczesny wojewoda katowicki generał Jerzy Ziętek, którego imię park ten nosi od 1985 roku. Pod WPKiW przeznaczono ogółem obszar ok. 600 ha. W czasie budowy wykonano ogromne prace ziemne, zbudowano wiele kilometrów dróg i alejek, cały teren obsadzono dużą ilością różnego rodzaju drzew i krzewów. Na jego obszarze zaczęto także tworzyć liczne obiekty, które miały służyć wypoczynkowi mieszkańców z okolicy i całego województwa. Jedną z takich instytucji był Śląski Ogród Zoologiczny, powołany do życia w 1953 roku na podstawie uchwały Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Stalinogrodzie.

 

Budowę ogrodzenia ZOO, pierwszych dróg i budynków przeznaczonych dla zwierząt rozpoczęto w 1954 roku. Wtedy też do prowizorycznego ZOO przy restauracji „Łania” sprowadzono pierwsze zwierzęta z ogrodów zoologicznych działających na terenie Katowic i Bytomia. Pod koniec lat 50. oba te ogrody zakończyły swoją działalność, a ich funkcję przejął jeden duży ogród w Chorzowie, który oficjalnie otwarty został w roku 1958. Jak wcześniej wspomniano, pierwszym dyrektorem nowo powstałego ogrodu został Tadeusz Bandur (ur. 1907 r.), z wykształcenia zootechnik, który funkcję tę pełnił do roku 1960. Przez osiem kolejnych lat był jednak konsultantem naukowym tej placówki. W tym czasie Śląski Ogród Zoologiczny stale się rozbudowywał. Powstawały kolejne pomieszczenia i wybiegi dla wielu egzotycznych zwierząt. Jeszcze w roku 1958 powstały pomieszczenia dla bawołów, niedźwiedzi brunatnych i himalajskich, lwów i panter, a także budynek ambulatorium weterynaryjnego. W 1960 roku stanął budynek Egzotarium, w którym obecnie można oglądać małpy oraz gady.

 

Drugim dyrektorem chorzowskiego ZOO był Ireneusz Kotarba (ur. 1930 r.). Wcześniej był on pracownikiem Ogrodu Zoologicznego Wybrzeża w Gdańsku-Oliwie oraz kierownikiem ZOO w Opolu. W czasie jego kadencji kontynuowano rozbudowę ogrodu. W roku 1961 oddane zostały do użytku budynki dla antylop takich jak kob leche i kudu wielkie, zaś 4 lata później, w roku 1965 powstał wielki pawilon przeznaczony dla słoni i hipopotamów. W kolejnych latach powstały także pomieszczenia dla tapirów, jeleni, addaksów, wielbłądów, lam, żyraf oraz antylop nilgau. Wybudowana została także duża woliera, w której można było oglądać różne gatunki ptaków drapieżnych, a ostatnio eksponowane są czaple.

 

W roku 1971 wybrany został nowy dyrektor chorzowskiego ZOO. Został nim Zygmunt Zieliński (ur. 1925 r.), weterynarz z wykształcenia, który w latach 50 był dyrektorem ogrodu zoologicznego w Bytomiu, a następnie pracował jako lekarz weterynarii w Ogrodzie Zoologicznym Wybrzeża w Gdańsku. W latach 1965 – 1991 pracował w śląskim ZOO kolejno jako lekarz weterynarii, zastępca dyrektora, a od roku 1971 jako dyrektor ogrodu.

 

W 1975 roku na terenie ZOO stworzono tzw. skalną kotlinę dinozaurów, jedyną tego rodzaju ekspozycję w kraju. Stanęły w niej naturalnej wielkości modele dinozaurów zrekonstruowane na podstawie szczątków kopalnych znajdywanych w latach 1963-1971 na Pustyni Gobi przez grupę polskich paleontologów pod kierownictwem prof. Zofii Kielan – Jaworowskiej. Na terenie kotliny można zobaczyć 16 osobników należących do 7 gatunków wielkich wymarłych gadów. Kiedy ekspozycja ta powstawała, prezentowane w niej dinozaury były pierwszymi rekonstrukcjami nowo odkrytych i poznanych gatunków. Oryginalne szczątki tych gadów można podziwiać dziś w Zakładzie Paleozoologii Polskiej Akademii Nauk w Warszawie.

 

Do końca lat 70-tych do użytku oddano także pomieszczenia dla tygrysów, pum oraz panter śnieżnych. Wybudowano pawilon akwarium, jak również pawilon, w którym przebywają obecnie różne gatunki papug. W latach 80-tych na terenie ZOO przybyły między innymi pomieszczenia dla osłów, kułanów, gwanako oraz budynek, w którym obecnie mieści się dyrekcja ogrodu.

 

Następcą dyrektora Zielińskiego został Jan Piotr Liszka (ur. 1941 r.), który był pracownikiem ZOO od roku 1969. Pracę w ogrodzie zaczynał na stanowisku asystenta działu hodowlano-badawczego, później został kierownikiem tego działu, a od 1991 roku przez kolejnych 15 lat pełnił funkcję dyrektora Śląskiego Ogrodu Zoologicznego. W tym czasie powstały kolejne pomieszczenia i wybiegi dla zwierząt, m.in. nowoczesne domki dla flamingów oraz lemurów, w których zwierzęta te spędzają okres zimowy, a także dwie duże woliery dla ptaków drapieżnych, ibisów i ślepowronów. Uruchomione zostało także tzw. Mini ZOO, cieszące się w sezonie wiosenno-letnim dużym zainteresowaniem, głównie dzieci, które mogą w nim zobaczyć króliki, świnki morskie, kozy, czy owce.

 

W 2007 roku przez trzy miesiące jego funkcję pełniła Jolanta Kopiec, ekonomistka, która w kadencji 2002-2006 była Radną Sejmiku Województwa Śląskiego. Po jej odejściu funkcję tę sprawował Andrzej Malec – kierownik działu hodowlanego w śląskim ZOO, a ostatnio Kazimierz Dul – zastępca dyrektora Wydziału Ochrony Środowiska przy Urzędzie Marszałkowskim. Obecnie dyrektorem Śląskiego Ogrodu Zoologicznego ponownie jest Pani Jolanta Kopiec.


Czy wiesz że
Sowy posiadają umiejętność wykonywania obrotów głową w zakresie 270 stopni. Rekompensują sobie w ten sposób stosunkowo niewielką ruchliwość oczu w oczodołach i tym samym ograniczony kąt widzenia.
Podsumowanie cyklu zagadek przyrodniczych - edycja 2019
02.01.2020
No i nadeszła ta chwila! Kolejna edycja konkursu przeszła do historii.
Sprawdźmy, kto z Was poradził sobie w niej najlepiej.

Czytaj dalej