Sowa jarzębata (Surnia ulula) jest stosunkowo niedużą reprezentantką sów, występującą w Eurazji i północnej części Ameryki Północnej. Jej środowiskiem życia jest tajga oraz inne świetliste lasy iglaste, rzadziej także mieszane i brzozowe; widywana bywa również na łąkach i torfowiskach.

Odżywia się głównie drobnymi gryzoniami, zwłaszcza lemingami i nornikami. Czasem zjada także małe ptaki, płazy i ryby.

W odróżnieniu od większości sów, poluje również w ciągu dnia. Często przesiaduje na czubku drzewa i obserwuje teren. Nie jest płochliwa. Sowa jarzębata zakłada gniazda w dziuplach lub na szczytach połamanych drzew.

Jest to ptak monogamiczny, jednak w niewoli samiec może kopulować z większą liczbą samic. Samica sama wysiaduje jaja, samiec w tym czasie zapewnia partnerce pożywienie i ochronę przed drapieżnikami.

Podlega ochronie CITES.