Pończosznik szachowany (Thamnophis marcianus) – gatunek węża występujący w południowo-zachodniej Ameryce Północnej, Meksyku i Ameryce Południowej. Preferuje stepy lub tereny pustynne, lecz zwykle w pobliżu wody.
Jego ciało jest zielonkawe, oliwkowe lub jasnobrązowe z wyraźnym czarnym wzorem, który przypomina szachownicę. Przez środek grzbietu i po bokach ciała przebiegają żółte pasy. Spód ciała jest kremowy lub brązowy. Maksymalna długość ciała to około 100 cm, przy czym zwykle mierzy od 45 do 60 cm. Zazwyczaj samica jest dłuższa i cięższa niż samiec.
Jak wszystkie węże jest drapieżnikiem – żywi się żabami, jaszczurkami, małymi rybami, dżdżownicami, owadami. Czasami zjada znalezioną padlinę. Aktywnie poszukuje swoich ofiar wykorzystując swój wzrok i węch.
Jest jajożyworodny, jaja inkubowane są w ciele samicy około 3 miesiące, po tym czasie może urodzić się nawet 35 młodych, zazwyczaj jest ich około 20.
Jest samotnikiem, zazwyczaj aktywnym w ciągu dnia. W okresach panowania wysokich temperatur wychodzi z ukrycia dopiero o zmroku. Potrafi bardzo dobrze pływać i nurkować. Nie jest uważany za niebezpiecznego dla ludzi, jego jad jest trujący dla ofiar na które poluje, nie stanowi jednak zagrożenia dla ludzi.
Według IUCN określny jest jako gatunek mniejszej troski (kategoria LC).