Dziwonos (Sarkidiornis melanotos) to gatunek kaczki występujący w Ameryce Południowej i Środkowej, na terenie subsaharyjskiej Afryki, na Madagaskarze oraz w południowo-wschodniej części Azji. Środowiskiem jego życia są bagna, rzeki i jeziora, łąki, pastwiska oraz pola ryżowe. W ciągu dnia odpoczywa na wysepkach i drzewach.
Żeruje zawsze wczesnym ranem oraz późnym wieczorem - głównie na lądzie i w płytkich wodach. Pokarm stanowią nasiona traw i turzyc, orzechy, owoce, roślinność wodna oraz owady - zarówno wodne, jak i lądowe, sporadycznie małe ryby.
W okresie lęgowym przebywa w parach lub małych grupach (haremach), poza okresem lęgowym w dużych stadach liczących od 30 do 40 osobników.
W trakcie sezonowych migracji leci albo w bezładnej grupie, albo w V-kształtnym kluczu. Gniazda buduje na drzewie lub na ziemi - ukryte w wysokiej trawie, zawsze w pobliżu wody. Na budulec składają się źdźbła traw, trzciny, pióra i inne delikatne materiały.
Głównym zagrożeniem dla tych ptaków są polowania (np. na Madagaskarze), niszczenie naturalnych siedlisk (np. wylesianie) oraz nieuzasadnione zatruwanie pól ryżowych. Gatunek ten podlega ochronie CITES.
W południowo-wschodniej Azji żyją ciekawe ptaki z podrodziny jerzyków - salangany, których gniazda zbudowane z mchów, alg i traw zlepionych śliną tych ptaków służą do przyrządzania specjału chińskiej kuchni - tzw. zupy z gniazd.